Naam: De Voorste Luysmolen
Soort Molen: Onderslag watermolen. Graanmolen met een koppel 17der stenen en opwekken elektriciteit met een waterrad met 05.42 meter diameter
Adres molen: Luysenstraat 2 3590 Bocholt
Route: De molen ligt aan het fietsroutenetwerk tussen knooppunten 87 (NL) en 9 (B)
Voorzieningen: Bij de molen zijn diverse rustmogelijkheden. Horecagelegenheid met terras en een Onthaalpunt van GrensPark Kempen~Broek. Tevens startpunt van talrijke wandelingen.
Coordinaten: 51.179383 5.631177
Molenaar: Alex Ballet
Openingstijden: De watermolen is iedere 2e en 4e zondag van de maand van 10 tot 16 uur geopend en bovendien tijdens molendagen. Bij de molen is een informatiecentrum van Kempen~Broek gevestigd dat van dinsdag t/m zondag geopend is.
Telefoon: +31 (0)89 25 87 40
Website: —
Korte omschrijving van de molen: De Voorste Luysmolen is een watermolen met een geschiedenis van meer dan 500 jaar gelegen aan de Abeek.
De benaming “Luys” is oorspronkelijk een veldnaam, die werd overgedragen op de twee in het Luysgebied gelegen watermolens en tevens op de molenaarsfamilies.
De Voorste Luysmolen werd al voor 1515 vermeld als volmolen om lakens te vollen.
Vanaf de 19de eeuw werd de molen ook ingericht als korenmolen.
Laatste beroepsmolenaar Jan Creemers
Eigenaars na 1840:
-voor 1844, eigenaar: Luijs Petrus en Braeken Helena, landbouwer te Bocholt
– 1857, verkoop: Theunissen Jan, molenaar te Bree
– 1859, verkoop: Luijs Petrus en Braken Helena, landbouwer te Bocholt
– 1863, erfenis: Luijs Petrus (broers en zussen), landbouwer te Bocholt
– 1874, verkoop: Creemers-Luijs Cornelis, landbouwer te Molenbeersel
– 1890: de weduwe en kinderen
– 1916, erfenis: Creemers-Steyven Theodoor, landbouwer te Bree
– 1934, verkoop: Creemers-Aegten Jan (°1902-+1987), landbouwer te Bocholt
– 2000, eigenaar: Vlaamse Landmaatschappij (VLM)
– 2014, eigenaar: Gemeente Bocholt
Geschiedenis:
De Voorste Luysemolen wordt voor het eerst in 1515 genoemd. Petrus Luys was de eerste molenaar op deze onderslag watermolen aan de Abeek die tot 1965 onafgebroken in bedrijf bleef.
De Voorste Luysmolen (Moulin de Leus) op de Ferrariskaart van 1771
In 1884 werd het houten gebouw vervangen door een gebouw van baksteen.
Eigenlijk is de naam van deze molen ‘Voorste Luysmolen’ omdat er vlakbij ook een ‘Achterste Luysmolen’ heeft bestaan. Deze molen dateerde uit 1602 en werd in 1926 afgebroken. Het houten gangwerk van de molen werd in 1952 of 1953 vervangen door het huidige gietijzeren gangwerk.
In 1965 werd het maalbedrijf stil gezet en trad er verval in. De laatste beroepsmolenaar was Jan Creemers uit Bree.
De molen onderging in 2000-2002 een maalvaardige restauratie in het kader van een landinrichtingsproject van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Ontwerpers waren arcitect W. van Hoof uit Eksel die voor het molentechnisch gedeelte werd bijgestaa door molenspecialist Nico Jurgens uit Hoorn (voorheen Valkenswaard). De Voorste Luysmolen maakt nu deel uit van een natuureducatief centrum, bij het natuurgebied “De Luysen”.
De molen heeft nu één steenkoppel. Vroeger had de molen zelfscherpende stenen (met gaten dus). Deze zijn bij de laatste restauratie door een gewoon steenkoppel vervangen. De molen kan ook een dynamo laten werken die vroeger de molen en het molenhuis van elektriciteit voorzag, thans enkel nog de molen.
Uiteindelijk verwierf de Vlaamse Landmaatschappij de molen in 2000. De VLM liet vervolgens tussen 2000 en 2002 de molen maalvaardig restaureren in het kader van een groot landinrichtingsproject. Als onderdeel van dit project werden bij de molen ook vistrappen aangelegd zodat vissen de molen veilig kunnen passeren.
Sedert 2014 is de gemeente Bocholt eigenaar van de molen en is de molen onderdeel van een groter natuureducatief centrum bij natuurgebied De Luysen dat deel van Kempen~Broek uitmaakt. In de molen worden op zondagmiddagen maaldemonstraties gegeven.
© Gegevens: Molenecho’s / Belgisch Molenbestand
