Naam: Broekmolen (1738)

Type: Onderslag watermolen met een diameter van 5.42 meter. Vroeger korenmolen, thans opwekken van energie.

Beek: Aabeek die hier de grens tussen België en Nederland vormt

Locatie: Grensweg 8 Stramproy

Route: De molen ligt tussen de knooppunten 87 en 89

Voorzieningen: Bij de molen zijn rustmogelijkheden

Molenaar(s): Jan Moonen

Bezichtiging:: Bezichtiging kan op afspraak en verder ook wanneer er iemand in de molen aanwezig is. Verder vast iedere 2e woensdag en 4e zondag van de maand tussen 11 en 16 uur.

Telefoon: +31 495 562253

Website:

De Broekmolen ligt fraai maar afgelegen in de buurtschap Heyeroth bij Stramproy. Vanaf de verharde weg naar de Belgische plaats Bocholt voert een zandweg naar de molen. Water voor de aandrijving krijgt de molen van de Aabeek die hier de landsgrens vormt. De omgeving rond de molen was oorspronkelijk bosrijk en schraal. Vanouds was de molen een leengoed van het Stift van Thorn.

De Broekmolen van Stramproy werd vanaf het begin steeds water-graanmolen genoemd. De molen heeft waarschijnlijk nooit een andere functie gehad. De molen wordt aangedreven door een houten onderslagrad met plaatijzeren schoepen.

De watermolen heeft toebehoord aan het Stift van Thorn, samen met een windmolen. In 1787 werd de boedel tussen twee partijen verdeeld, en werd pastoor Engels eigenaar van de Broekmolen. Nadien werd de molen meermaals verkocht. In 1868 liet de weduwe Donders-Mertens de molen verbouwen tot zijn huidige vorm. De molen met drie koppels maalstenen bleef tot in het midden van de jaren 50 van de 20e eeuw in bedrijf.

In 1950 werden het waterrad en het sluisgebint met de maal- en de lossluizen vernieuwd. De molen maalde toen nog met één koppel stenen. In het midden van de jaren vijftig volgde stillegging. Het woonhuis en de molen, die onder één pannenzadeldak liggen, werden verlaten. De afgelegen ligging was er de oorzaak van dat de boerderijmolen in korte tijd in een ruïne veranderde.

Broekmolen in 1961

In 1971 werd de Broekmolen verkocht aan apotheker Vermeulen uit Mol (B.). Die durfde het aan de restauratie met overheidssteun en veel zelfwerkzaamheid ter hand te nemen. Het werk werd tussen 1976 en 1978 uitgevoerd. In 1981 bouwde Vermeulen bij de molen nog een schuur welke daarvoor bij een kempische Abdijhoeve in Geel (B.) stond. Met de bouw van deze schuur is oude boerderijmolen weer compleet. In dit gedeelte van Nederlands Limburg is de molen enig in zijn soort.

Interieur Broekmolen in 2002

De molen beschikt over twee koppels 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen Medio september 2015 is er door een klein groepje vrijwilligers begonnen om de molen weer in oude staat te herstellen. Inmiddels is het dak weer water- en winddicht en zijn van diverse aandrijf-rondsels de staven vervangen. Ook is het rechter maalkoppel gevlakt, gebild en voorzien van een nieuwe steenbus. Door deze werkzaamheden is het rechter maalkoppel weer draai- en maalvaardig.

Het middelste koppel kan niet meer maalvaardig worden gemaakt omdat de stenen te ver zijn versleten en de loper is dan ook zo opgesteld dat de werking goed kan worden bestudeerd.