Sint Annamolen van Tungelroy, een van de stoere jongens in het buitengebied

Van Egelie tot Adriaens.

Godfried Egelie was een geestelijke, Lid van de Congregatie van Priesters van het Heilig Hart, die lang in Weert gewoond en gewerkt heeft. Hij was ook geschiedkundige met een warme belangstelling voor erfgoed die ook enkele boeken over de molens in het Weerterland heeft geschreven. De familie Adriaens is een molenmakersfamilie die inmiddels vele generaties lang een stempel drukt op de molenbouw in deze streek. Zo zijn Egelie en Adriaens in belangrijke mate bepalend voor ons molenerfgoed.

De Windmolenroute is een fietstocht die je voert langs de vele windmolens die Weert en Nederweert samen rijk zijn. Deze molens zijn de stoere jongens van het buitengebied rond Weert en Nederweert. Al fietsend maak je onderweg kennis met het kenmerkende landschap van het noordelijk deel van het Weerterland; een overgangsgebied tussen Lage Kempen en de Limburgse Peel. Een combinatie van bossen, droge en natte natuurgebieden als de Moeselpeel en De Krang, beekdalen als van de Leukerbeek Tungelderbeek, uitgestrekte landerijen zoals de kransakkers van de Dijkerakker en groene weilanden waarin nog vee graast.

Stoere jongens van het buitengebied

De stoere windmolens zijn kenmerkend binnen GrensPark Kempen~Broek voor het Weerterland. Weert en Nederweert zijn, met samen nog 11 molens die regelmatig draaien en malen, echte molengemeenten. Het betreft in hoofdzaak korenmolens maar in Nederweert draait ook een gecombineerde koren/olieslagmolen.

Kollergang molen De Windlust bij Roeven in Nederweert

De geschiedenis van deze molens gaat terug naar de 18e of 19e eeuw. Enkele molens kennen zelfs voorgangers waarvan de historie tot in de 15e of 16e eeuw teruggrijpt. De molens stonden in Weert aan de basis van de ontwikkeling van dorp naar stad. Je trof er, naast graanmolens, ook olieslagmolens, looimolens, schorsmolens en pelmolens aan. Door de jaren heen is de molenmakersfamilie Adriaens uit Weert ook van grote invloed geweest op het (behoud van) het molenerfgoed in Weert.

Molenrijkdom van Weert en Nederweert

Weert kende vroeger liefst 8 molens aan de rand van de stad. Niet voor niets is Weert de windmolenrijkste gemeente van Zuid Nederland en één van de molenrijkste gemeenten van het land. Nederweert heeft nog 3 windmolens. Dat waren er een eeuw geleden beduidend meer. Nederweert telt 7 verdwenen windmolens, Weert 4 verdwenen windmolens en nog één molenromp.

Nog altijd is de relatie van Weert met de molens overal terug te vinden. Ook in het straatbeeld anno 2023. Weert kent opvallend veel straatnamen die refereren naar molens die vroeger in de buurt hebben gestaan. Daarnaast kent Weert een stadswijk, Molenakker en een gebied aan de rand van de vroegere omwalde stad, het Molenveld. Ook kun je in Weert een wandeling maken langs de plekken waar de oude Weerter stadsmolens hebben gestaan. Deze wandeling, De Kollergang, is in de Erfgoedapp te vinden.

Molen De Hoop Swartbroek komt uit Delfshaven

Naast het meer stedelijk deel van Weert en Nederweert, kennen ook de dorpen rondom Weert en Nederweert hun eigen windmolens. Zo staat er een molen in Tungelroy, Swartbroek, Roeven, Ospel en Laar.

Molens met ook een interessante geschiedenis. Zo is molen De Hoop in Swartbroek ooit in Delfshaven gebouwd en via Vlaardingen uiteindelijk in 1905 in Swartbroek terecht gekomen.  En de molen van Roeven bij Nederweert werd in de laatste oorlogsjaren vernield maar werd niet gesloopt maar dank zij de langjarige inzet en vasthoudende betrokkenheid van notaris Stassen uiteindelijk in oude luister hersteld.

De Windmolenroute kun je hieronder vinden. De route wordt in de loop van 2023/2024 ook opgenomen in de ErfgoedApp van Faro.

Een kijkje binnen in de Annamolen Keent in Weert